IBDP Paper 1 Türkçe Sınavlarının Kalitesi

Her yıl Mayıs ayı geldiğinde IB sınavlarına giren öğrencilerin yaşadığı heyecan ve stresi gözlemliyoruz. Öğrenciler uzun ve yorucu bir hazırlık sürecinden sonra, üniversite hayatına geçişlerini belirleyecek bu sınavlara giriyorlar. Ancak sonuçlara odaklanırken, sıklıkla göz ardı edilen önemli bir konu var: IB Mayıs sınavlarının kalitesi.

Peki, IB Paper 1 sınavları müfredata gerçekten uygun mu?

Özellikle IB Türkçe Edebiyat Paper 1 sınavlarında her yıl bir şiir ve bir düz yazı çıkıyor. Bu yıl da farklı değildi. Metin seçimleri kaliteli olsa da, ne yazık ki yönlendirici sorular için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Son yıllarda bu soruların kalitesinde ciddi bir düşüş söz konusu.

IB sınav sorularının kalitesi neden düşüyor?

IBO, sınav sorularının hazırlanma aşamalarına dair yönergeleri ve kuralları vardır diye düşünüyoruz; ama son sınavda gördüğümüz soruların kalitesi oldukça düşündürücü. Özensiz ve aceleyle yazılmış gibi duruyor. Bu tür sorular öğrencilerin performanslarını olumsuz yönde etkiliyor ve sonuçların kalitesini düşürüyor. Yönlendirici sorular yönlendirme yapmazsa amacına hizmet etmezler. Kasım sınavlarında Paper 1 Türkçe sorularını merakla bekliyoruz.

Paper 1 sınavında yönledirici sorulardaki hatalar nedir?

SL öğrencileri 75 dakika içinde bu sorular yüzünden hangi noktalara odaklanacağını karıştırmış olabilir. Bir soruda imgelere odaklanırken bir soruda simgesel terimi kullanılmış. Mesela simgesel kelimesindeki -sel eki zaten hatalıdır. Ulusal kelimesindeki -al ekinin önüne eklenen ’s’ sesi sebebiyle dilimizde yanlış kullanılmaktadır. Bunun dışında zaten halihazırda edebiyatımızda imge, simge, sembol kavramlarını bir derste açıklayabilen kaç öğretmenimiz var? Amacımız burada öğretmenlerimizi eleştirmek değildir. Zaten anlatılması güç olan bir konuyu hikâye kısmında sorma cesaretinin gösterilmesi ve metinle sorunun uyumsuz olmasını tartışmaktır. Bu da diğer tartışmalı bir konuyu gündeme getirmektedir. İngilizce örneğinde olduğu gibi edebiyatımızda maalesef bütünsel bir terim silselesi bulunmamaktadır. Yabancı dillerin etkisinden mi, edebiyatçıların yaşam gayesinden midir, bilinmez bu sorun bir türlü giderilememiştir. Bu karmaşa içerisinde de yönlendirici sorular düz metinde simgesel bir dil kullanımından söz etmektedir. Zaten soruların kalitesizliği de bu noktadadır.

Öte yandan examinerlar için hazırlanan “markscheme” dokümanlarında “simgesel anlatım” kriterlerinin nasıl ele alındığına dair de bir bilginin olduğu şüpheli. Yoksa var mı? Bilen bizimle de paylaşsın.

HL öğrencileri neden daha çok zorlandı?

HL öğrencilerinin durumu daha da karmaşık. İki metni 135 dakikada analiz etmeleri gerekiyor. Sorularda şiir için “yazar” ifadesinin kullanılması ise temel bir hata, doğrusu “şair” olmalıydı. Bu tür hatalar öğrencilerin dikkatini dağıtıyor ve sınav performanslarını doğrudan etkiliyor. Aramızda kalsın, 135 dakika içerisinde iki metni hakkıyla inceleyecek öğretmen sayısı da çok fazla değildir. Demek istediğimiz çocuklarımızdan çok fazla çaba ve gayret bekliyoruz. İşlerini kolaylaştırmak yerine, sıradan ve anlamsız yönlendirici sorular yazmak müfredatın amacına uygun değil. Aksine eski müfredatta olduğu gibi iki metinden birini seçme özgürlüğü olmalıdır. Yine uzun bir süre verilir; ama hakkıyla bir inceleme yazmaları beklenebilir.

IBO’nun bu yanlıştan mutlaka dönmesi gerekiyor.

IB sınavlarına giren tüm öğrencilere gelecek üniversite yaşamlarında başarılar, examinerlara ise kolaylıklar dileriz.

IB Türkçe Paper 1 nedir?

Paper 1 önceden görülmemiş iki edebî pasaj içerir. Öğrenciler bu pasajlardan biri için yol göstermeli bir analiz yazarlar. Bu bağlamdaki yol göstermeli analiz, öğrencilerden pasajın teknik ya da şekilsel bir yanını değerlendirmelerini isteyen yönlendirmeli bir soruyla desteklenen bir pasaj incelemesi yapmalarını ister. Pasajlar önerilen okuma listesinde yer alan dört edebi biçemden birinden alınabilir. Pasajların her biri farklı bir edebî biçemden olacaktır.

Sınavda dikkat etmeniz gerekenler için ilgili yazımıza mutlaka göz atınız.