Türkçe A: Edebiyat Nedir?
Bu bölümde IB öğrencilerinin ve velilerinin merak ettikleri soruları cevaplamak istiyoruz: IBDP Türkçe A: Edebiyat nedir? Türkiye’de IBO müfredatını takip eden tüm okullarının ana dilde Türkçe A: Edebiyat dersini vermesi gerekir ve öğrencilerin de bu dersi SL veya HL düzeyinde almaktadırlar. Okulların tercihi Türkçe A: Edebiyat dersinden yana olduğu için biz de bu dersin gerekliliklerini ve örnek çalışmalarını sizlerle paylaşmak istedik.
En son güncellenen programa göre edebiyat dersinde öğrenciler SL düzeyinde 9 eser, HL düzeyinde ise 13 eseri okurlar. Paper 1, Paper 2, Bireysel Sunum ve HL Makale değerlendirmelerinden oluşan bu ders öğrencilerin muhakeme yetenekleri geliştirirken dünya sorunlarına da yazarların gözünden bakarak kendi yaşamlarıyla bağ kurmaktadırlar.
Orhan Veli’nin Galata Köprüsü şiirini okurken Galata’nın ruhunu yaşamak yukarıda sözü edilen bağ kurmaya bir örnektir. Dövüş Kulübü eseriyle de dünyayı etkileyen Amerika’nın yer altı edebiyatına şahit olurken Amerka’nın sorunlarına da kafa yorabilir, öğrencilerimiz.
Temel yapıları öğrenerek başlayın
Başla
Eser çözümlemesine başlayın
Hızlı Başlangıç
Ders Hakkında
“Öğrenciler sadece edebî metinlere odaklanacak ve metinsel eleştiriye yönelik farklı yaklaşımlar benimseyecekler. Öğrenciler edebiyatın doğasını, edebî dilin ve metinselliğin estetik işlevini ve edebiyatla dünya arasındaki ilişkiyi keşfederler.” (Türkçe A: Edebiyat - IB Rehberi)
- Ne Öğreneceksin?
- Paper 1
- Paper 2
- Bireysel Sunum
- HL Makale
Türkçe A: edebiyat dersinde öğrenciler tarih boyunca kültürler arasındaki güçlü bir yazım şekli olan edebiyata dair çeşitli örnekleri öğrenecekler. Edebiyat üretimi ve kabulüne katkıda bulunan faktörleri keşfedecek ve bunlara yönelik bir anlayış geliştirecekler; örneğin:
- yazar ve okurların yaratıcılığı
- yazarların ve okurların bağlamlarıyla ve edebî gelenekle olan etkileşimin doğası
- dilin anlamı ve/veya etkiyi öne çıkarma yolları
- edebî yaratımın ve yanıtın performansa ve dönüşüme yönelik potansiyeli
Çeşitli biçem, zaman ve mekandaki edebî metinlerin yakın analizi sayesinde, öğrenciler kendi yorumlamalarını ve başkalarının eleştirel bakış açılarını değerlendirebilecekler. Karşılığında, bakış açılarının kültürel inanç sistemleri tarafından nasıl şekillendirildiğinin ve bunların kapsadığı anlamların nasıl tartışıldığının keşfedilmesi teşvik edilmiş olacak. Öğrenciler eleştirel yanıt ve yaratıcı üretim süreçlerine dâhil olacaklar, böylece metinlerin okuru nasıl etkilediğine ve okurların metinlerdeki fırsatları nasıl ortaya çıkardığına yönelik farkındalıklarını şekillendirecekler. Edebiyata odaklanan bu ders, dilin estetik kullanımlarına yönelik hassasiyet geliştirilmesine ve öğrencilerin dünyayı ve sosyal ve kültürel kimlikleri nasıl temsil ettiğine ve yapılandırdığına özel bir ilgi gösterir.
- (SL) Yol göstermeli edebî analiz (1 saat 15 dakika)
- Belge, her biri bir soru eşliğinde sunulan iki farklı edebî biçemden gelen iki pasajdan oluşur. Öğrenciler bir pasaj seçer ve onun analizini yazarlar. (20 puan)
- (HL) Belge 1: Yol göstermeli edebî analiz (2 saat 15 dakika)
- Belge, her biri bir soru eşliğinde sunulan iki farklı edebî biçemden gelen iki edebî pasajdan oluşur. Öğrenciler pasajlardan her biri için bir analiz yazarlar. (40 puan)
- (SL) Belge 2 Karşılaştırmalı makale (1 saat 45 dakika)
- Belge dört genel soru içerir. Bir soruya karşılık olarak öğrenciler derste işlenen iki esere dayanan karşılaştırmalı bir makale yazarlar. (30 puan)
- Belge 2 Karşılaştırmalı makale (1 saat 45 dakika)
- Belge dört genel soru içerir. Bir soruya karşılık olarak öğrenciler derste işlenen iki esere dayanan karşılaştırmalı bir makale yazarlar. (30 puan)
- Bireysel sözlü sunum (15 dakika)
- Bir tane yazıldığı dilde incelenen eserden ve bir tane tercüme olarak incelenen eserden özetle desteklenen öğrenciler, aşağıdaki maddeye yönelik olarak 10 dakika süren hazırlanılmış bir yanıt sunarlar, ardından da 5 dakika boyunca öğretmen tarafından sorulan soruları cevaplarlar:
- Seçtiğiniz küresel sorunun, incelediğiniz eserlerden ikisinin içeriği ve biçemi tarafından sunulma yollarını inceleyin. (40 puan)
- Yüksek seviye (HL) makale
- Öğrenciler ders sırasında incelenen bir esere dair bir makale sunarlar. (20 puan)
- Makale 1,200 ila 1,500 kelime uzunluğunda olmalıdır.
Ders Gereklilikleri
Standart seviyede (SL) üç keşif alanında en az 9 çalışma incelenmeliyken, yüksek seviyede (HL) ise en az 13 çalışma incelenmelidir. IB’nin kapsamlı bir şekilde oluşturduğu önerilen okuma listesinde dil ve edebiyat ders çalışmalarına eşlik etmek üzere çok çeşitli dillerden yazarlar bulunur. İçinde arama yapılabilen bu çevrim içi liste, öğretmenlerin, ders gerekliliklerine yönelik çeşitliliği ve uyumu tam olarak karşılayan yazar grubunu seçebilecekleri bir kaynak sunmaktadır. Her dilin edebiyatının keşfine yönelik başlangıç noktası olarak altı yazar önerilmiştir. Öğretmenler bu tavsiyeye uyup uymayacaklarına kendileri karar verebilirler.
Eserler seçilirken, öğretmenler edebî biçem, dönem ve mekan arasında bir denge kurmaya çalışmalı; insani ve sanatsal deneyimin alabileceği farklı biçemleri dahil etmeye çalışmalıdır.
Standart seviye öğrencileri şu kıstaslara uyan en az dokuz çalışmayı incelemelidirler:
- en az dört tanesi aslen çalışılan dilde yazılmalı ve yazarları önerilen okuma listesinde olmalı
- en az üç tanesi tercüme edilen eserler olmalı ve yazarları önerilen okuma listesinde olmalı
- iki tanesi önerilen okuma listesinde olmalı veya başka herhangi bir yerden istenildiği gibi seçilebilir ve tercüme olabilir.
Her iki keşif alanından çalışılan en az iki eser olmalıdır. Eserler üç edebî biçemi, üç dönemi ve en az iki farklı kıtada bulunan üç ülke ya da bölgeyi (daha önce önerilen okuma listesinde belirtildiği üzere) kapsamalıdır.
Yüksek seviye öğrencileri şu kıstaslara uyan en az 13 eseri incelemelidirler:
- en az beş tanesi aslen çalışılan dilde yazılmalı ve yazarları önerilen okuma listesinde olmalı
- en az dört tanesi tercüme edilen eserler olmalı ve yazarları önerilen okuma listesinde olmalı
- dört tanesi önerilen okuma listesinde olmalı veya başka herhangi bir yerden istenildiği gibi seçilebilir ve tercüme olabilir.
Her iki keşif alanından en az üç eser olmalıdır. Eserler, okuma listesinde önerildiği üzere, dört edebî biçemi, üç dönemi ve en az iki farklı kıtada bulunan dört ülkeyi veya bölgeyi kapsayacak şekilde olmalıdır. Dil ve edebiyat çalışmaları kapsamında bir eser tek başına önemli bir edebî metin olarak tanımlanır, örneğin bir roman, otobiyografi veya biyografi; kısa roman gibi iki ya da daha fazla daha kısa edebî metin; 5–10 kısa hikâye; 5–8 makale; 10–15 mektup veya uzun bir şiirin (en az 600 satır) önemli bir kısmı ya da 15–20 daha
Müfredat içeriği 20 Türkçe A: edebiyat kılavuzu kısa şiir. Bir eserin parçası olarak birden fazla metin üzerinde çalışıldığında, metinlerin aynı yazar tarafından yazılmış olması ve bir edebî biçem altındaki aynı alt kategoriye ait olması gerekir. Keşfedilen alanların her birinde sunulan fikir ve beceriler ders açısından büyük önem taşır ve derse eklemlenmiş durumdadır ve belirgin bir örtüşme söz konusudur. Öğretmenler öğretme sıralamasına yönelik kararlar alırken çalışılacak derslerin türünü ve kapsamını, dersin her alanı için gerekli süreyi, öğrenci becerilerinin gelişimini, öğrenme sonuçlarını, yapılması gereken performans çalışmalarını ve değerlendirme teslim zamanlarını dikkate almalıdırlar
Ders Bileşenleri
Türkçe A: Edebiyat dersinin bileşenlerine hızlıca buradan ulaşabilirsiniz. Buradaki amaç siz öğrencilere örnekler sunabilmek ve eser çözümlemesinin ders bileşenleri bağlamında kullanımlarını göstermektir.
Bireysel Sunum
Bireysel sözlü sunum, öğrencinin öğrenen portfolyosunda sunduğu incelemeyi temel alır. İnceleme sürecinde öğrenci bir dizi eseri ve çeşitli küresel sorunları sorgulayacaktır
AyrıntılarHL Makale
Yüksek seviyedeki öğrencilerin, daha önce sınıfta işlenen bir eserle bağlantılı olarak kendi tercihleri olan bir sorgulama hattı oluşturan 1,200-1,500 kelimelik resmî bir makale yazmaları gerekmektedir.
Ayrıntılar